"Behandel een kind als een volwaardig individu"
Wie ben ik?
Klinisch psycholoog Paul Verhaeghe (2012) benadrukt in zijn boek ‘identiteit’ dat onze identiteit een constructie is, iets wat mede gevormd wordt door de omgeving. Het gaat niet zozeer over ‘Hoe ben je geboren?’, maar meer over ‘Wie ben je geworden?’. Het gezin waarin ik ben opgegroeid heeft mij mede gemaakt tot wie ik nu ben en waar ik voor sta. Daarom neem ik je kort mee in mijn levensloop tot nu toe.
Mijn ouders zijn gescheiden toen ik nog maar een kind was. Mijn moeder kreeg de volledige voogdij. Ik heb mijn vader wel wekelijks gezien, zodat ik zou weten wie hij is. Toen ik twaalf jaar was kreeg ik volgens de wet pas een stem. Ik heb toen zelf besloten dat ik geen contact meer met mijn vader wilde.
Ik ben opgevoed door mijn moeder. Daarnaast waren mijn opa, oma en oom van groot belang. Het was een liefdevolle en muzikale familie. Op jonge leeftijd moest ik al wel veel klusjes in huis doen, mijn moeder heeft namelijk een lichamelijke handicap. Mijn moeder heeft mij doen inzien dat de binnenkant belangrijker is dan de buitenkant en dat je iedereen moet accepteren zoals ze zijn. Mijn persoonlijkheidskenmerken zijn mede hierdoor behulpzaamheid, openheid en acceptatie.
Waarom ben ik leerkracht geworden?
Ik heb mijn basisschoolperiode als positief ervaren. Ik had het altijd erg naar mijn zin gehad op school. Toch heb ik een leerkracht gemist die er echt voor mij was als persoon zijnde. Die interesse toonde in mijn thuissituatie, die mijn gevoelens en emoties serieus nam en mij niet alleen zaakvakken leerde maar ook het maatschappelijke belang van acceptatie, verschillen etc. Ik wist daarom al vanaf jongs af aan dat ik zelf leerkracht wilde worden. Een leerkracht die zich hiervoor zou inzetten.
Ik besteed daarom in mijn klas veel aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling en thema’s die spelen bij de kinderen en in de klas. Ik wil de kinderen niet alleen bij hun naam en hun niveau op didactisch leergebied kennen. Ik interesseer mij juist in de achtergrond van het kind. In wat voor gezin is het kind geboren? Wat zijn de leefomstandigheden? Wat zijn de normen en waarden van het gezin? Zijn er maatschappelijke problemen in het gezin? Hebben ze bijvoorbeeld genoeg geld om rond te komen? Als er stress, spanning en verdriet is in het gezin, dan heeft dit natuurlijk invloed op het kind. Daarnaast kan een gezin of een kind juist ook bepaalde krachten bezitten. Kijken naar mijn eigen jeugd, als kind zijnde deed ik al veel klusjes in huis omdat mijn moeder dit niet alleen kon. Veel buitenstaanders vonden dat vreemd maar het heeft er wel toe geleid dat ik altijd erg behulpzaam ben naar hulp behoevende. Vaak kun je bepaald gedrag dat een kind vertoont in verband brengen met wat het kind thuis meemaakt. Daarentegen zijn er ook juist kinderen die heel ‘gewoon’ lijken (zoals ik vroeger), maar er gaat toch van alles in het koppie om waar ze hulp bij nodig hebben. Het belangrijkste is dat je met iedereen praat en echt luistert. Ik heb gemerkt dat kinderen al op jonge leeftijd goed kunnen verwoorden wat ze voelen en denken.
Als leerkracht zijnde heb je natuurlijk niet alleen contact met de kinderen maar ook met de ouders. Hier besteed ik veel aandacht aan, ik vind het belangrijk dat ouders weten dat we het samen doen, in het belang van het kind en het gezin. Ze kunnen altijd bij mij terecht als ze zorgen of vragen hebben rondom de opvoeding van het kind of de gezinssituatie. Ik wil dat ze zich gezien en gehoord voelen.
Er is eigenlijk maar één manier om kinderen te leren kennen, begrijpen en vertrouwen, namelijk door met veel geduld en vanuit een respectvolle houding steeds te observeren, proberen en opnieuw beginnen. Dit is in de kern waar het in de ‘pedagogiek van het respect’ om gaat (Berding, 2016, p. 25).
Wat is mijn missie?
Als we het hebben over de missie waar ik vanuit handel en waar ik voor sta, dan moet ik denken aan een beeld dat een kind omarmt. Harry Kunneman sprak ooit in een lezing over amour complexitatus. Onzekerheid omarmen en daarin bewegen ten opzichte van het goede kinderleven. Vroeger omarmde ik de kinderen omdat ik hen wilde beschermen voor mogelijke problemen. Herken je dit gevoel?
De missie waar ik nu vanuit handel en voor sta is vooral dat ieder individu, groot of klein, een eigen visie heeft en dat hier naar moet worden geluisterd. Een ieder voelt of denkt iets anders terwijl we bijvoorbeeld allemaal over hetzelfde praten. Ik wil de kinderen en anderen om mij heen ruimte geven en de onzekerheid van hun keuzes omarmen.
Zodra iemand zijn mening of idee oplegt is het niet een gedeeld doel dat je nastreeft. Het is een schijndoel dat naar mijn mening averechts zal werken. Ik hoop dit patroon bij anderen inzichtelijk te maken. Waarom doen we wat we doen? Voor wie doen we dit? Ik hoop een subtiele kink in de kabel te kunnen maken tegen de systeemwereld, tegen de machtsverhoudingen. Ik hoop stil te kunnen staan bij mijzelf, bij elkaar. We doen het ten slotte in het belang voor het goede kinderleven waarin ieder kind wordt gezien en durft te spreken.
Beeld ‘elkaar omarmen’ door Corry Ammerlaan. Overgenomen uit Kunstveiling, door Corry Ammerlaan, 2020 https://www.kunstveiling.nl/items/corry-ammerlaan-prachtig-beeldjeelkaar-omarmen/300099