"Behandel een kind als een volwaardig individu"
Visie ecologisch pedagoog
Ik wil niet kijken naar kinderen die afgezonderd worden van hun omgeving en het kind los onderzoeken. Als ecologisch pedagoog, wil ik het kind in de brede context bezien. De natuur, economie, sociale context, geschiedenis en filosofie nemen we mee in ons denken.
Het is in mijn ogen belangrijk om niet lineair maar cyclisch te denken. Niet het leven opdelen in delen die afzonderlijk bezien kunnen worden, maar bezie het leven/de wereld als een netwerk van niet van elkaar te scheiden patronen van relaties.
EGOcentrisme naar ECOcentrisme
De mens krijgt steeds meer zeggenschap over de natuur. Het levert een mechanisch wereldbeeld op: de mens als machine. We konden de natuur beheersen, zee tegenhouden, ziektes tegenhouden etc. Het was een doorgaande lijn van groei. We zouden steeds rijker worden en meer kunnen. We dachten dat we alles konden sturen en leken overtuigd van een maakbare samenleving. Maar we krijgen te maken met onder andere: een oliecrisis, internetzeepbel, financiële crisis, corona etc. We worden met ons neus op de feiten gedrukt. De maatschappij is niet maakbaar. Oneindige lineaire groei is niet te handhaven. Als reactie daarop hebben we een klimaatdiscussie en armoedediscussie. Het is essentieel dat we die verbondenheid met alles om ons heen wat meer gaan voelen.
Ecogeletterdheid
Een veelgebruikte uitspraak in relatie tot ecologische geletterdheid is dat “alles met alles verbonden is”. De betekenis daarvan is echter niet zo eenvoudig. Ecologische geletterdheid is een wijze van naar de wereld kijken waarbij natuurlijke systemen in samenhang bestaan. Zo bestaat ons lichaam bijvoorbeeld uit duizenden miljarden microben, waarzonder wij niet kunnen bestaan. Een ander eenvoudig voorbeeld is dat wij niet kunnen zonder lucht en daarmee in wederkerige afhankelijkheid van bomen en planten bestaan. Een recent voorbeeld in relatie tot pedagogiek is ‘digitalisering in relatie tot gemeenschapsvorming’. De werking van groepsdynamica en de manier van interacteren en leren tijdens een college van achter een computer is anders dan in een klaslokaal achter een tafel op een stoel.
Het kijken vanuit ecologische geletterdheid waarin mensen bestaan in samenhang met levensvormen en objecten kent daarmee een ethische dimensie, doordat vanuit deze manier van kijken uitnodigt om na te denken wat vanuit samenhang ‘het goede’ is om te doen.